Pandemi Stresi Vertigoyu Tetikliyor
Bayındır Sağlık Grubu Kulak Burun Boğaz, Baş ve Boyun Cerrahisi Bölüm Başkanı ve Uluslararası Vestibüler Derneği Başkanı Prof. Dr. Nuri Özgirgin, 15 Nisan Dünya Vertigo Günü dolayısıyla baş dönmesi olarak bilinen vertigoya dikkat çekmek amacıyla gerçekleştirdiği basın toplantısında pandemi sürecinde yaşanan stresin vertigo’yu ciddi ölçüde tetiklediğini dile getirdi.
Ankara’da düzenlenen basın toplantısında vertigo’nun dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 10’unu hayatlarını sürdüremeyecekleri şekilde etkilediğini, Türkiye’de ise 25 milyon kişinin vertigo şikayetinin olduğunu söyleyen Özgirgin, pandemi sürecinde yaşanan stresin vertigo semptomlarını ciddi ölçüde artırdığını ve bu süreçte vertigo vakalarında ciddi bir artış gözlemlediklerini belirtti. Prof. Dr. Özgirgin, “Bu dönemde vertigo’nun en büyük tetikleyicisi stres, yoğun çalışma saatleri ve uykusuzluk” dedi.
Vertigo’nun bir dönme illüzyonu olduğunu dile getiren Özgirgin, kişinin kendi ekseni etrafında döndüğü ya da çevresinin döndüğü şeklinde algılandığını söyledi. 60 yaş üzerindekilerin yüzde 30’unda baş dönmesinin veya denge probleminin olduğunu, bu oranın 85 yaşın üzerinde yüzde 50’lere kadar vardığını ifade eden Özgirgin, vertigo’nun tıpta en sık karşılaşılan şikâyet olduğunu ve insanların yüzde 23’ünün hayatı boyunca en az bir defa baş dönmesi yaşandığını söyledi.
Özgirgin, son zamanlarda vakalarda artış yaşanan baş dönmesi yakınmalarına zaman zaman bulantı, kusma, terleme, kulak çınlaması, işitme kaybı, kulakta dolgunluk hissi, ateş, görme bozukluğu, halsizlik, kuvvet kaybı ve hissizliğin eşlik edebileceğini kaydetti. Özgirgin, vertigo tedavisinde altta yatan hastalığın doğru anlaşılmasının ve tedavi edilmesinin son derece önemli olduğunu söyledi.
Baş dönmesinin hastaları gece uykudan uyandırabildiğini ve vertigo’ya kulak çınlaması ve mide bulantısın da eşlik edebildiğini hatırlatan Özgirgin, “Vertigo sinir hastalıkları bulgusu da olabileceğinden beraberinde konuşma güçlüğü, baş ağrısı, bilinç kaybı da olabilir. Bu durumda zaman kaybedilmeden doktora başvurulmalıdır.
Meniere hastalığında ise baş dönmeleri kısa sürmemektedir. Hastalarda, baş dönmesine mide bulantısı ve kusma şikayetleri eşlik etmektedir. İşitme kaybı ve kulak çınlaması hastalığın diğer belirtileridir” diye konuştu.
Vertigo’nun kontrol altına alınması halinde hayatın rahat bir şekilde sürdürülebileceğini dile getiren Prof. Dr. Özgirgin, vertigo’nun en sık nedeninin iç kulak kaynaklı sorunlar olduğunu belirtti.
Bunun yanı sıra epilepsi, menenjit, migren, beyin tümörleri gibi ciddi hastalıkların da vertigo’nun nedeni olabileceğini söyleyen Özgirgin, özellikle migren bağlantılı baş dönmelerinin son yıllarda daha iyi anlaşıldığını belirterek, “Halk dilinde ‘kristal oynaması’ olarak bilinen BPPV en sık görülen periferik vertigo çeşididir. Bu hastalığı yorgunluk, stres, uykusuzluk gibi günlük yaşamın parçası birçok faktör tetikleyebilir” dedi.
Hastalık değil semptom
Vertigonun bir hastalık değil, başka hastalıkların bir belirtisi olduğunu kaydeden Prof. Dr. Özgirgin, vertigonun herhangi bir yaşta görülebileceğini, öte yandan en fazla 20-60 yaş arasında ve daha sıklıkla kadınlarda görüldüğünü aktardı.
Vertigonun tedavi edilebilir bir semptom olduğunu, ancak bu süreçte uzman bir hekimden destek almanın ve semptomlar geçti diye düşünüp tedaviyi yarıda kesmeden devam etmenin tedavi başarısı için kritik olduğunu belirten Özgirgin, “İlaç tedavisi, ameliyat dahil çeşitli girişimsel yöntemler ve egzersizlerle vertigo kontrol altına alınır. Tedavide asıl amaç vertigoya neden olan hastalığı bulup bu hastalığı kontrol altına almaktır. Bununla birlikte bazı tip vertigo hastaları kafein, sigara, alkol, stres, tuz tüketimi vb. tetikleyici faktörleri yaşamlarından uzak tutmalıdır” dedi.
Pandemi stresi vertigoyu tetikliyor
Kovid-19’un oluşturduğu stres ve anksiyete’nin vertigoyu tetiklediğini ve görülme sıklığını artırdığını paylaşan Özgirgin, pandemiyle beraber artan çalışma saatlerinin, uykusuzluğun, yoğun endişe ve stresin vertigo vakalarında önemli şekilde artışa neden olduğunun altını çizdi.
Var olan hastalıkların tedavisinde eve kapalı kalmış olmanın önemli bir sorun olduğuna işaret eden Özgirgin, denge problemi olan hastalara pazar yerleri, alışveriş merkezi gibi kalabalık yerleri gezmelerini önerdiklerini ancak pandemi nedeniyle bunun mümkün olmadığını söyledi.
Kapalı kalmanın neden olduğu psikolojik faktörlerin hastalık açısından tetikleyici etkilerinin olduğunu ifade eden Özgirgin, “Gözler denge sisteminin aynasıdır” diyerek baş dönmesi yaşayan hastaların bu esnada göz hareketlerini cep telefonları ile kaydetmesini ve bunu doktoru ile paylaşmasını önererek doktorların hastalığın teşhisi konusunda uzaktan öneriler yapabilmesine olanak sağlanabileceğini söyledi.
