Ruh Sağlığı Nasıl Korunur?

Ruh sağlığı bilişsel, duygusal ve davranışsal iyilik hali olarak tanımlanıyor ve tüm yaşamsal süreci içeriyor. Böylesine önem taşıyan ruh sağlığını etkileyen birçok olumsuz faktör bulunsa da, bazı adımların izlenilmesi ruh sağlığının korunmasına yardımcı oluyor.

Ruh sağlığı nedir?

Ruh sağlığı, sağlığımızın ayrılmaz bir parçasıdır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), sağlığı “sadece hastalık ve sakatlık halinin olmayışı değil, bedensel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir” olarak tanımlarken; ruh sağlığını ise şöyle tanımlamaktadır: "Bireyin kendi yeteneklerinin farkına vardığı, yaşamın normal gerginlikleriyle başa çıkabildiği, üretken ve verimli bir şekilde çalışabildiği ve içinde yaşadığı topluma katkıda bulunabildiği bir iyilik halidir." Bu tanıma göre ruh sağlığını, kişide yalnızca ruhsal hastalık olup olmaması olarak değerlendirmemek gerekir.



Ruhsal açıdan sağlıklı olmak, bireyin kendisiyle ve çevresindeki insanlarla denge ve uyum içinde olmasıdır. Bu uyum kesin kurallara bağlı değildir, değişkenlik ve belli ölçülerde esneklik gösterir. Ruhsal olarak yaşanan duygu ve davranışların ne zaman sağlıklı olduğu ya da ne zaman hastalık belirtisi olup olmadığının sınırlarını net olarak belirlemek her zaman mümkün olmayabilir.

Ruh sağlığı yerinde olan bir kişi ne gibi özelliklere sahiptir?

• Kişi başta kendisiyle uyumludur, nedeni belirsiz ve uzun süren kaygı, korku ve kuşkulardan uzaktır.
• Kişi, yakın ve uzak çevredeki diğer kişilerle sağlıklı bir ilişki ve iletişim kurabilmelidir.
• İçinde yaşadığı toplumdaki rolünü yani toplumda birey olarak hakları olduğu kadar sorumlulukları da olduğunu bilmelidir.
• Kendine güvenmeli, yeteneklerinin farkında olmalı, artı ve eksileri ile kendini değerlendirebilmeli ve kabul etmelidir.
• Gelecek için gerçekçi beklentileri ve bunlara ulaşma çabası olmalı. Eğer ulaşamazsa yerine geçebilecek yeni planlar yapabilmelidir. Karşılaştığı engeller karşısında pes etmeyerek bunlarla baş edebilmelidir.
• Bağımsız karar verme ve uygulama yetisi olmalıdır.
• İçinde bulunduğu toplum ile uyumlu olmalı, başkalarının inanç ve değer yargılarına saygı duyabilmelidir.
• İnsan ilişkilerinin temeline sevgiyi koyabilmelidir.

Ruh sağlığının korunması için neler yapılmalıdır?

• Kişi ilk olarak kendisini tanımalı ve kendisine saygı duymalıdır.
• Ruhsal açıdan güçlü ve güçsüz yönlerinin farkında olmalıdır.
• Kendi yeteneklerini ve sınırlarını tanımalı, bu yönde beklentileri olmalı ve kendini başkalarıyla karşılaştırmamalıdır.
• Sınırlarını korumalı, gerektiğinde hayır diyebilmelidir. Kendi sınırlarının farkında olup koruduğu kadar başkalarının da sınırları olduğunu kabullenmek önemlidir.
• Kendine hata yapma özgürlüğü tanımalı ve hatayı fırsata dönüştürmeyi bilmeli
• Gerçekçi planlar yapmalı, bu planlar gerçekleşmediğinde umudunu kaybetmeyip pes etmemeli, mücadeleye devam etmeli ya da yeni hayallere yelken açmal.
• Yeni durumlar karşısında gerçekçi değerlendirmeler yaparak hızlı uyum sağlayabilmeli
• Üretken olabilmek, insanın bir amacının olması ve bir işe emek vermesi doyumlu bir yaşam için önemlidir.
• Hayatta her an engellerle karşılaşılabilinir. Engeller ve kayıplar kabullenildiğinde, toparlanmak ve hayata adapte olmak daha kolay olacaktır.
• Sahip olduklarının farkına varmak ve önemini kavramak önemlidir.
• Beden sağlığına özen gösterilmelidir. Ruh ve beden sağlığı ayrı şeyler gibi düşünülse de aslında sıkı bir etkileşim içindedirler.