Kolonoskopi, kalın bağırsakların endoskopik olarak incelenmesidir. İnceleme kolonoskopi cihazının makattan kolona girmesini takiben, kalın bağırsağın kıvrımlı ve büküntülü kesimlerinden geçilmesi ve kalın barsağın çekum denilen bölümüne erişilmesi yoluyla yapılır. Çekum ince bağırsakların bitiminin kalın barsağa bağlandığı alandır.
İncelenen organ daha uzun ve büküntülü olduğundan kolonoskopide gastroskopiden farklı olarak işlem daha uzun sürmekte ve kolonoskopi daha fazla maharet gerektirmektedir. Kolonoskopi sırasında gastroskopide olduğu gibi sedasyon (yüzeyel uyku) sağlayan damar içi ilaçlar kullanılabilir. Ancak kolonoskopide kullanılan flexible skop kolonun büküntülü yerlerinden geçerken bu alanlarda gerilme yaratarak ağrıya sebep olabilmektedir. Bu nedenle kolonoskopide gastroskopiden farklı olarak damar içi narkotik ağrı kesici ilaçlarında uygulanması sıklıkla gerekmektedir.
Hastanemizde kolonoskopi uyguladığımız tüm hastalarımızda, tetkik boyunca, kan oksijen düzeyleri ve kalp ritimlerini sürekli olarak monitörize eden cihazlar kullanmaktayız. Kolonoskopi alt gastrointestinal endoskopi olarak da isimlendirilmektedir. Kolonoskopinin uygulanabilmesi için tetkikten 12-16 saat öncesinden itibaren bazı likit bağırsak boşaltıcılarının hasta tarafından içilmesi gerekir. Hastanemiz bünyesinde tetkik yaptıran ve tedavi alan hastalarda kurum sekreteri yahut endoskopi hemşiresi bağırsak hazırlığının nasıl yapılacağını hasta ile görüşerek açıklamaktadır. Kolonoskopi ile benzerlik gösteren bir diğer gastrointestinal endoskopik işlem flexible sigmoidoskopi (flexible rektosigmoidoskopi) dir. Bu işlemde aynı cihaz ve yöntemle yapılır. Ancak bu işlemde kalın barsağın son 30-50cm’lik kısmı incelenmektedir.
Kolonoskopi hazırlığında önceden likit bağırsak temizleyiciler içmek gerekirken bu tarz bir inceleme yapılacaksa hastaya müracaat ettiği anda makat yolu ile lavman tarzı ilaçlar uygulanması çoğu zaman yeterli olmaktadır.Kolonoskopi 50 yaş ve üzerindeki sağlıklı kişilerde kolon (kalın bağırsak) kanseri taraması yapmak için en güvenilir metoddur. Esasen Amerika Birleşik Devletleri ve birçok Avrupa ülkesinde, kolonoskopi 50 yaş üstü bireylerde check-up programının standartları arasına sokulmuştur. Yapılan geniş ölçekli bilimsel çalışmalar 3-5 yıl aralıklarla yapılan kolonoskopi takiplerinin kolon kanserinden ölüm riskinde %75 azalma sağladığını beyan etmişlerdir. Şayet 40 yaş ve altındaki kişilerde şikayetler kalın bağırsakların son kesimlerinde bir problem olduğuna işaret eder nitelikte ise, o zaman kolonoskopi yerine flexible sigmoidoskopi yapılması yeterli olmaktadır.Yakın zamanda miyokard enfarktüsü geçirmiş kişilerde, son günlerde koroner by-pass operasyonu geçirenlerde kolonoskopi acil olmadıkça ileriye bırakılmalıdır.
Coumadin, aspirin yahut aspirin türevleri kullanmakta olanlarda kolonoskopi randevusundan bir hafta önce bu tip ilaçlar bıraktırılmalıdır. Böylece yapılacak kolonoskopide hem biyopsi alma imkanı garantilenecek ve hem de polip saptanması halinde hemen o seansta polipektomi (polibin elektrik kullanılarak sapından kesilmesi) işlemi yapılabilecektir. Hastalar kolonoskopi yapılacak günde daha sabahtan itibaren diğer ilaçlarının tamamını almalıdırlar. Kolonoskopi hastanemizde bütünüyle uyutularak yapıldığından hastalar kolonoskopiye refakatçili ve dönüşlerinde otomobil kullanmayacak şekilde gelmelidirler. Kolonoskopi sırasında bağırsak delinmesi, bağırsak kanaması gibi komplikasyonlar 1/1000 sıkılıkta ortaya çıkarlar. Tecrübeli ellerde bu komplikasyon oranı çok daha düşük olup bu istenmeyen durumların ortaya çıkması halinde ise kısa sürede yapılacak cerrahi müdahaleler ile sorun ortadan kaldırılabilmektedir.
Kolonosokopi işleminde kullanılan skoplar her kolonoskopi uygulamasından sonra en az 20 dakika dezenfektan solüsyonlar içinde tutularak dezenfekte edilirler. Bu sayede hastadan hastaya herhangi bir enfeksiyon ajanının geçmesi ihtimali ortadan kaldırılmaktadır. Merkezimizde hasta yakınları kolonoskopik görüntüleri yapıldığı esnada monitörden izleme şansınada sahip olmaktadırlar. Böylece hastalarının yapılan kolonoskopiden rahatsızlık duyup duymadığına da bizzat şahit olmaktadırlar.Kolonoskopi sırasında amaç sadece teşhis koymak olmamalıdır. Kolon iç duvarlarında kanamakta olan bir lezyona heater prob, sklerozan madde enjeksiyonu, bant ligasyonu, yahut argon plazma koagülasyon gibi imkanlarla müdahale edilerek kanama durdurulabilir. Yahut kolon kanseri öncüsü oldukları bilinen kolon polipleri kolonoskopi esnasında polipektomi işlemi ile kesilerek alınabilir. Yine kolonoskopi sırasında kolona ait darlık bölgelerinin saptanması halinde dilatasyon yahut stent yerleştirme gibi tedavisel işlemler gerçekleştirilebilir. Kolonoskopide bağırsak hazırlığında ülkemizde en sık kullandığımız ilaçlar Fleet Phosphosoda ve Polietilenglikol (PEG) preparatlarıdır. Acil kolon kanamalarında özellikle PEG kullanımı yüksek lavman uygulamaları ile kombine edildiğinde kolonoskopi aynı gün yapılabilmektedir.
Kolonoskopinin tanı koyma ihtimali uygun koşullarda ve yeterli tecrübeye sahip endoskopistlerce yapıldığında %95-%98 gibi yüksek seviyelere erişmektedir.
Kolonoskopi endikasyonları
Kolonoskopi tanı amaçlı, tedavi amaçlı yapılabilen bir endoskopik girişim olmakla beraber bazı özel durumlarda hastaya ilerleyen zaman içerisinde birçok defalar kolonoskopi uygulanmaktadır.Bu durum kolonoskopik takip programları şeklinde isimlendirilir.
Teşhis amaçlı kolonoskopi şu şekilde özetlenebilir:
- Gaitada gizli kan saptanması durumunda sebep kolonoskopi ile araştırılmalıdır.-Sebebi açıklanamamış demir eksikliği tespit edildiğinde kolonoskopi yapılmalıdır.
- Müzmin ve sebebi bulunamamış diyaresi (ishal) olanlarda kolonoskopik inceleme gereği mevcuttur.-Gaitada gözle görülür kan mevcutsa kolonoskopi gereği ortaya çıkmış demektir. Eski döneme kıyasla bağırsak alışkanlığı (huyu) değişmiş ve özellikle 50 yaşın üstündeki vakalarda kolonoskopi uygulanmalıdır.-Melena (katran gibi siyah ve kötü kokulu dışkı) saptanmışken mide endoskopisi (gastroskopi) normal çıkan hastalarda kolonoskopi yapılmalıdır.
- Baryum kullanılarak çekilmiş kolon grafilerinde tümör, polip, darlık gibi durumlara ait şüphe ortaya çıktığında kolonoskopi yapılmalıdır.
- Kolon kanseri veya polibi saptanmış bir vakada kalın bağırsağın diğer kesimlerinde de eş zamanlı ikinci benzer bir problemin olup olmadığını araştırmak amacıyla kolonoskopi yapılmalıdır.
- Kalın bağırsakta saptanmış bir rahatsızlığın kolonun hangi seviyelerine kadar yayılmış olduğunun belirlenmesi amacıyla kolonoskopi uygulanabilir.
Tedavisel amaçla kolonoskopi yapılabilinecek durumlarsa şöyle özetlenebilir:
- Kolondan yabancı cisim çıkartılması kolonoskopi ile başarılabilir.
- Kolon poliplerinin elektrik kullanılarak kesilip alınması (polipektomi) kolonoskopi ile sağlanabilmektedir.
- Kalın bağırsağın darlık alanlarına stent yerleştirilmesi veya balonla genişletilmesi amacıyla kolonoskopi yapılabilir.
- Kalın bağırsak iç duvarından olan değişik sebepli kanamaların o alana ilaç zerkedilerek, koterizasyon uygulanarak yahut band ligasyonu kullanılarak durdurulması amacıyla kolonoskopi gereği doğabilmektedir.
- Akut fonksiyonel kolon tıkanıklığı veya kendi üstüne katlanması ile oluşan kolon tıkanıklıklarının tedavisinde kolonoskopi faydalı olabilmektedir.
İncelenen organ daha uzun ve büküntülü olduğundan kolonoskopide gastroskopiden farklı olarak işlem daha uzun sürmekte ve kolonoskopi daha fazla maharet gerektirmektedir. Kolonoskopi sırasında gastroskopide olduğu gibi sedasyon (yüzeyel uyku) sağlayan damar içi ilaçlar kullanılabilir. Ancak kolonoskopide kullanılan flexible skop kolonun büküntülü yerlerinden geçerken bu alanlarda gerilme yaratarak ağrıya sebep olabilmektedir. Bu nedenle kolonoskopide gastroskopiden farklı olarak damar içi narkotik ağrı kesici ilaçlarında uygulanması sıklıkla gerekmektedir.
Hastanemizde kolonoskopi uyguladığımız tüm hastalarımızda, tetkik boyunca, kan oksijen düzeyleri ve kalp ritimlerini sürekli olarak monitörize eden cihazlar kullanmaktayız. Kolonoskopi alt gastrointestinal endoskopi olarak da isimlendirilmektedir. Kolonoskopinin uygulanabilmesi için tetkikten 12-16 saat öncesinden itibaren bazı likit bağırsak boşaltıcılarının hasta tarafından içilmesi gerekir. Hastanemiz bünyesinde tetkik yaptıran ve tedavi alan hastalarda kurum sekreteri yahut endoskopi hemşiresi bağırsak hazırlığının nasıl yapılacağını hasta ile görüşerek açıklamaktadır. Kolonoskopi ile benzerlik gösteren bir diğer gastrointestinal endoskopik işlem flexible sigmoidoskopi (flexible rektosigmoidoskopi) dir. Bu işlemde aynı cihaz ve yöntemle yapılır. Ancak bu işlemde kalın barsağın son 30-50cm’lik kısmı incelenmektedir.
Kolonoskopi hazırlığında önceden likit bağırsak temizleyiciler içmek gerekirken bu tarz bir inceleme yapılacaksa hastaya müracaat ettiği anda makat yolu ile lavman tarzı ilaçlar uygulanması çoğu zaman yeterli olmaktadır.Kolonoskopi 50 yaş ve üzerindeki sağlıklı kişilerde kolon (kalın bağırsak) kanseri taraması yapmak için en güvenilir metoddur. Esasen Amerika Birleşik Devletleri ve birçok Avrupa ülkesinde, kolonoskopi 50 yaş üstü bireylerde check-up programının standartları arasına sokulmuştur. Yapılan geniş ölçekli bilimsel çalışmalar 3-5 yıl aralıklarla yapılan kolonoskopi takiplerinin kolon kanserinden ölüm riskinde %75 azalma sağladığını beyan etmişlerdir. Şayet 40 yaş ve altındaki kişilerde şikayetler kalın bağırsakların son kesimlerinde bir problem olduğuna işaret eder nitelikte ise, o zaman kolonoskopi yerine flexible sigmoidoskopi yapılması yeterli olmaktadır.Yakın zamanda miyokard enfarktüsü geçirmiş kişilerde, son günlerde koroner by-pass operasyonu geçirenlerde kolonoskopi acil olmadıkça ileriye bırakılmalıdır.
Coumadin, aspirin yahut aspirin türevleri kullanmakta olanlarda kolonoskopi randevusundan bir hafta önce bu tip ilaçlar bıraktırılmalıdır. Böylece yapılacak kolonoskopide hem biyopsi alma imkanı garantilenecek ve hem de polip saptanması halinde hemen o seansta polipektomi (polibin elektrik kullanılarak sapından kesilmesi) işlemi yapılabilecektir. Hastalar kolonoskopi yapılacak günde daha sabahtan itibaren diğer ilaçlarının tamamını almalıdırlar. Kolonoskopi hastanemizde bütünüyle uyutularak yapıldığından hastalar kolonoskopiye refakatçili ve dönüşlerinde otomobil kullanmayacak şekilde gelmelidirler. Kolonoskopi sırasında bağırsak delinmesi, bağırsak kanaması gibi komplikasyonlar 1/1000 sıkılıkta ortaya çıkarlar. Tecrübeli ellerde bu komplikasyon oranı çok daha düşük olup bu istenmeyen durumların ortaya çıkması halinde ise kısa sürede yapılacak cerrahi müdahaleler ile sorun ortadan kaldırılabilmektedir.
Kolonosokopi işleminde kullanılan skoplar her kolonoskopi uygulamasından sonra en az 20 dakika dezenfektan solüsyonlar içinde tutularak dezenfekte edilirler. Bu sayede hastadan hastaya herhangi bir enfeksiyon ajanının geçmesi ihtimali ortadan kaldırılmaktadır. Merkezimizde hasta yakınları kolonoskopik görüntüleri yapıldığı esnada monitörden izleme şansınada sahip olmaktadırlar. Böylece hastalarının yapılan kolonoskopiden rahatsızlık duyup duymadığına da bizzat şahit olmaktadırlar.Kolonoskopi sırasında amaç sadece teşhis koymak olmamalıdır. Kolon iç duvarlarında kanamakta olan bir lezyona heater prob, sklerozan madde enjeksiyonu, bant ligasyonu, yahut argon plazma koagülasyon gibi imkanlarla müdahale edilerek kanama durdurulabilir. Yahut kolon kanseri öncüsü oldukları bilinen kolon polipleri kolonoskopi esnasında polipektomi işlemi ile kesilerek alınabilir. Yine kolonoskopi sırasında kolona ait darlık bölgelerinin saptanması halinde dilatasyon yahut stent yerleştirme gibi tedavisel işlemler gerçekleştirilebilir. Kolonoskopide bağırsak hazırlığında ülkemizde en sık kullandığımız ilaçlar Fleet Phosphosoda ve Polietilenglikol (PEG) preparatlarıdır. Acil kolon kanamalarında özellikle PEG kullanımı yüksek lavman uygulamaları ile kombine edildiğinde kolonoskopi aynı gün yapılabilmektedir.
Kolonoskopinin tanı koyma ihtimali uygun koşullarda ve yeterli tecrübeye sahip endoskopistlerce yapıldığında %95-%98 gibi yüksek seviyelere erişmektedir.
Kolonoskopi endikasyonları
Kolonoskopi tanı amaçlı, tedavi amaçlı yapılabilen bir endoskopik girişim olmakla beraber bazı özel durumlarda hastaya ilerleyen zaman içerisinde birçok defalar kolonoskopi uygulanmaktadır.Bu durum kolonoskopik takip programları şeklinde isimlendirilir.
Teşhis amaçlı kolonoskopi şu şekilde özetlenebilir:
- Gaitada gizli kan saptanması durumunda sebep kolonoskopi ile araştırılmalıdır.-Sebebi açıklanamamış demir eksikliği tespit edildiğinde kolonoskopi yapılmalıdır.
- Müzmin ve sebebi bulunamamış diyaresi (ishal) olanlarda kolonoskopik inceleme gereği mevcuttur.-Gaitada gözle görülür kan mevcutsa kolonoskopi gereği ortaya çıkmış demektir. Eski döneme kıyasla bağırsak alışkanlığı (huyu) değişmiş ve özellikle 50 yaşın üstündeki vakalarda kolonoskopi uygulanmalıdır.-Melena (katran gibi siyah ve kötü kokulu dışkı) saptanmışken mide endoskopisi (gastroskopi) normal çıkan hastalarda kolonoskopi yapılmalıdır.
- Baryum kullanılarak çekilmiş kolon grafilerinde tümör, polip, darlık gibi durumlara ait şüphe ortaya çıktığında kolonoskopi yapılmalıdır.
- Kolon kanseri veya polibi saptanmış bir vakada kalın bağırsağın diğer kesimlerinde de eş zamanlı ikinci benzer bir problemin olup olmadığını araştırmak amacıyla kolonoskopi yapılmalıdır.
- Kalın bağırsakta saptanmış bir rahatsızlığın kolonun hangi seviyelerine kadar yayılmış olduğunun belirlenmesi amacıyla kolonoskopi uygulanabilir.
Tedavisel amaçla kolonoskopi yapılabilinecek durumlarsa şöyle özetlenebilir:
- Kolondan yabancı cisim çıkartılması kolonoskopi ile başarılabilir.
- Kolon poliplerinin elektrik kullanılarak kesilip alınması (polipektomi) kolonoskopi ile sağlanabilmektedir.
- Kalın bağırsağın darlık alanlarına stent yerleştirilmesi veya balonla genişletilmesi amacıyla kolonoskopi yapılabilir.
- Kalın bağırsak iç duvarından olan değişik sebepli kanamaların o alana ilaç zerkedilerek, koterizasyon uygulanarak yahut band ligasyonu kullanılarak durdurulması amacıyla kolonoskopi gereği doğabilmektedir.
- Akut fonksiyonel kolon tıkanıklığı veya kendi üstüne katlanması ile oluşan kolon tıkanıklıklarının tedavisinde kolonoskopi faydalı olabilmektedir.
22.03.2017
Coronavirüs Nedir? COVID-19 Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
COVID-19 İle Soğuk Algınlığı, Grip ve Alerjik Rinit Nasıl Ayırt Edilir?
Soğuk Algınlığı Belirtileri ve Grip Belirtileri
COVID-19 Aşıları Hakkında Merak Edilenler
Ağız Kokusunu Ne Giderir? Ağız Kokusu Sebepleri 
Tiroid Bezi Hastalıkları ve İyot İlişkisi 
Kimler grip ve zatürre aşısı olmalıdır? 
