MS Hastalığı (Multiple Skleroz) Nedir, Belirtileri ve Tedavisi

MS hastalığı (Multiple Skleroz), beyin ve omuriliği etkileyen ve merkezi sinir sisteminde hasara yol açan bir hastalıktır. MS hastalığının kesin nedeni henüz net olarak bilinmese de genetik ve çevresel bazı faktörlerin bu hastalığın görülmesinde etkili olduğu düşünülüyor.

MS hastalığı genellikle 20-40 yaş arasında ortaya çıkıyor ve  kadınlarda erkeklere oranla iki kat daha sık görülüyor.

Bayındır Söğütözü Hastanesi Nöroloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Murat Sümer, MS hastalığının nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

MS hastalığı (Multiple Skleroz) nedir?

MS hastalığı (Multiple Skeleroz), beyin ve omuriliği etkileyen, özellikle de bu bölgelerdeki sinir kılıflarını tutan bir hastalık olarak tanımlanıyor. Kadınlarda erkeklere kıyasla iki kat daha sık rastlanıyor. Hastalığın görülme sıklığı, coğrafi konuma göre değişiklik gösteriyor. Kuzey enlemlere çıkıldıkça vaka sayısı artarken, ekvatora yaklaştıkça azalma gösteriyor. Avrupa ve kuzey ülkelerinde MS daha fazla gözleniyor.

MS hastalığı (Multiple Skleroz) neden olur?

MS hastalığının (Multiple Skleroz) kesin nedeni henüz net olarak bilinmiyor. Genetik ve çevresel faktörlerin birlikte rol oynadığı düşünülüyor ancak 'şu nedenden dolayı ortaya çıkıyor' demek zorlaşıyor. Bağışıklık sisteminde meydana gelen bir sapma sonucu, vücut kendi sinir dokusunu yabancı bir yapı gibi algılamaya başlıyor. Bunun sonucunda bağışıklık hücreleri, damarsal yapılardan çıkarak beyin ve omurilikteki sinir kılıflarına saldırıyor. Bu da hastalığın gelişmesine neden oluyor. Genç yaşta olmak, MS açısından bir risk oluşturuyor. Bunun yanında bazı enfeksiyonlar da süreci tetikleyebiliyor. Ayrıca genetik yatkınlık da önemli rol oynuyor. Ailesinde MS öyküsü bulunan bireylerde hastalığın görülme olasılığı artış gösteriyor.

MS hastalığı (Multiple Skleroz) belirtileri nelerdir?

MS hastalığının belirtileri şöyle açıklanabilir:

• Genç yaşta ortaya çıkan görme kaybı (ağrılı ya da ağrısız şekilde gelişiyor),
• Vücudun bir tarafında uyuşma ve hissizlik hissi oluşuyor,
• Denge kaybı yaşanabiliyor,
• Konuşma bozuklukları gelişebiliyor.
• Vücudun bir tarafında güçsüzlük gelişebiliyor.

MS hastalığı (Multiple Skleroz) atakları:

MS hastalığı belirtileri genellikle ani başlayan ataklarla kendini gösteriyor.  Bu belirtiler çoğu zaman 15-20 gün içinde azalarak sönümleniyor. Bazı hastalarda ise belirtiler yavaş yavaş artarak ilerliyor. MS (Multiple Skleroz); ataklarla seyreden, baştan itibaren ilerleyici (progresif) ya da bu iki formun birleşimi şeklinde gelişebiliyor. MS ataklarının şiddeti ve sıklığı her hastada farklı seyrediyor. Özellikle enfeksiyonlar, bu atakları tetikleyen önemli dış etkenler arasında yer alıyor.

MS hastalığı (Multiple Skleroz) nasıl teşhis edilir?

MS hastalığı (Multiple Skleroz) teşhisinde, ilk aşamada hastadan alınan detaylı anamnez yani öykü büyük önem taşıyor. Bunu nörolojik muayene ve görüntüleme yöntemleri takip ediyor.

MS  hastalığı (Multiple Skleroz) tanısında manyetik rezonans görüntüleme (MR) bizim için vazgeçilmez bir yöntem. MR ile hastalığın seyrini izleyebiliyor, yeni plak oluşumlarını tespit edebiliyoruz. Ancak MR görüntülerinde bazen MS dışı lezyonlar da karşımıza çıkabiliyor. Bu nedenle görüntülerin doğru değerlendirilmesi çok kritik. Tanıyı desteklemek için bazı yardımcı yöntemlerden de faydalanıyoruz. Kan testleri ve belden alınan beyin-omurilik sıvısı örnekleri (lomber ponksiyon) hem tanıyı netleştirmemize hem de hastalığın nasıl seyredeceği konusunda fikir edinmemize yardımcı oluyor.

MS hastalığı (Multiple Skleroz) nasıl tedavi edilir?

MS (Multiple Skleroz) tedavisinde son yıllarda önemli gelişmeler yaşanıyor. MS, artık eskisi kadar çaresiz olduğumuz bir hastalık değil. Atak dönemlerinde genellikle kortizon grubu ilaçlar ile akut tedavi uygulanıyor. Ancak asıl hedefimiz, yeni atakların oluşmaması, MR’da izlediğimiz plakların ilerlememesi ve yeni plakların oluşmasının önlenmesi. Bunun için hastalığın seyrini baskılayan, bağışıklık sistemini düzenleyen tedavi yöntemlerini kullanıyoruz. Bu tedaviler son derece gelişti ve oldukça etkili sonuçlar alınabiliyor.

MS hastalığının erken dönemde fark edilmesi ve uzman kontrolünde düzenli takip ile tedaviye başlanması, hastalığın seyrini önemli ölçüde yavaşlatıyor. Bu nedenle  toplumda MS hastalığının farkındalığının artması hastalıkla mücadelede oldukça önemli.

MS hastalığında (Multiple Skleroz) nelere dikkat edilmeli?

MS  (Multiple Skleroz) hastaları şunlara dikkat etmeli:

• Sağlıklı beslenme: Özellikle Akdeniz tipi diyet tavsiye ediyouz.
• Kilo kontrolü: Fazla kilo MS üzerinde olumsuz etkilere yol açabiliyor.
• Sigara kesinlikle bırakılmalı: Sigara genel sağlığı olumsuz etkilemesinin yanı sıra MS hastalarında atak riskini artırıyor. Bu yüzden kesinlikle bırakılmalı.
• D vitamini takibi: MS ile ilişkisi bilinen D vitamini düzeylerinin düzenli olarak kontrol edilmesi gerekiyor.
• Fiziksel aktivite: Günlük yaşam içinde aktif kalmak, spor yapmak oldukça önemli.

Prof. Dr. Murat Sümer

Bayındır Söğütözü Hastanesi Nöroloji Bölüm Başkanı