Mitral Kapak Yetmezliğinin Ameliyatsız Tedavisi

Mitral kapak nedir?

Mitral kapak, aort kapağı ile beraber kalbin en önemli iki kapağından biridir. Akciğerlerden gelen oksijenlenmiş kan, açılan mitral kapak aracılığı ile kalbin ana pompa boşluğunu yani sol karıncığı doldurur. Sonra kalp kasıldığında mitral kapak kapanır, aort kapak açılır ve kan aort denilen ana damar aracılığı ile vücuda taşınır.

Mitral yetmezliği nedir?

Eğer mitral kapak kapanması gereken anda tam kapanamazsa kalp kasıldığında kanın bir kısmı akciğerlere geri kaçar. Bu durum mitral yetmezliği olarak adlandırılır. Mitral yetmezliğinin ciddi boyutlarda olması, kanın vücuda taşınmasında sorun oluşturacağından önemli bir kalp hastalığı olarak karşımıza çıkar. Mitral kapak yetmezliği ya kapağın kendisinin hastalığı ya da kalp yetmezliğinin bir parçası olarak oluşur. Her iki durumda da kalp fonksiyonları gittikçe bozulur. Hasta ilerleyen nefes darlığı ile hayatını kaybedebilir. Bu nedenle ilerlemiş mitral yetmezliklerinin mutlaka tedavisi gerekir.

Mitral kapak yetmezliği tedavisi

Sorun mekanik bir problem olduğundan, tedavisinin de mekanik yöntemlerle yapılması gerekir. Tedavide en sık kullanılan yöntem, mitral kapağın cerrahi yöntemle değiştirilmesidir. Cerrahi yöntem, açık kalp ameliyatı demektir. Göğüs duvarında açılan pencere yardımıyla, hasta kalp akciğer pompasına bağlanır. Dolaşım durdurulur ve mevcut kapak yerine metal ya da dokulardan yapılmış bir yapay kapak yerleştirilir. Kapak kalp içindeki dokulara dikilir, sonra kalp tekrar çalıştırılır. Bu cerrahi yöntem mitral yetmezliğinin tedavisi için etkilidir. Yapay kapak takıldıktan sonra bir komplikasyon olmaz ise yıllarca fonksiyonunu güvenle devam ettirir. Burada sorun, ameliyatla kapak değişimi planlanan hastanın genel durumunun bir açık kalp operasyonunu kaldıracak kadar iyi olup olmadığıdır. Bazen hastalar hastalığın ileri evrelerinde başvururlar veya eşlik eden başka hastalıklar nedeniyle açık kalp cerrahisi riski çok yüksek olur. Böyle durumlarda yüksek riskler nedeniyle hasta ameliyat edilemez. Aslında kapağa yapılacak bir müdahale ile hastalığın seyri düzelebilecekken ameliyat sırasında hastanın kaybedilme riski nedeniyle cerrahi müdahale yapılamaz ve durumu ağırlaşır.

Son zamanlarda kullanılmaya başlanan yeni bir tedavi yöntemi ile bu sorunla büyük oranda baş edilmektedir. Bu tedavi yönteminin adı transkateter mitral kapak onarımıdır.

Transkateter mitral kapak onarımı

Transkateter mitral kapak onarımı yönteminin en büyük avantajı, hastada bir açık kalp cerrahisine gereksinim olmamasıdır. Yöntem, kasık damarları aracılığı ile gerçekleştirilir. İşlem, her gün sıklıkla yapılan koroner anjiyografi yöntemine benzer. Kasık damarına perkütan denilen teknikle dışarıdan iğne ile girilerek, plastik, içi boş bir tüp (kılıf) yerleştirilir. Sonra bu yol kullanılarak mitral kapağın onarımı için kullanılacak malzemeler, kateter denilen yumuşak tüpler ve tellerle kalbe kadar ilerletilir. Transkateter mitral kapak onarımı denilen yöntemin püf noktası da bu aşamada başlar. Milimetrik boyutlarda, küçük metal bir klips ile mitral kapağın yaprakları üç boyutlu ekokardiyografi görüntüleme altında yakalanarak birleştirilir. Böylece mitral yetmezlik azalır. Bu yöntemde kullanılan klipsin ticari adı MitraClip'tir. O nedenle tüm bu işleme kısaca MitraClip adı verilir. Her kalp kasılmasında hareket eden (açılıp, kapanan) kapak yapısına bir klip yerleştirmek, yüksek teknoloji ekipmanı ve iyi bir ekip çalışması gerektirir.

İşlemin tamamlanmasından sonra ekokardiyografi yöntemi ile mitral yetmezliğin azaldığı kontrol edilir. Yaklaşık bir saat süren işlem sonrası hasta bir süre yoğun bakımda izlendikten sonra odasına gönderilir.

Prof. Dr. Erdem Diker
Bayındır Söğütözü Hastanesi Kardiyoloji Bölüm Başkanı