Bayrama Yakışacak Sağlıklı Öneriler

Bayramın ilk günü başlayıp bayram boyunca devam eden aşırı et tüketimi keyifli olduğu kadar sağlık açısından riskler taşıyabiliyor ve daha sonraları kalp krizine kadar çok ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Yiyeceklerle alınan kolesterolün kan kolesterol üzerine etkisi sınırlı olmakla beraber, kişiden kişiye büyük değişimler gösterebilir. Özellikle kötü kolesterolü (LDL kolesterol) yüksek kişilerde dışardan yiyeceklerle alınan yağ miktarı kan kolesterolünü yükseltebilir. Yiyeceklerle alınan yağın kan kolesterolümüzü ne kadar yükselteceğini tam bilemeyiz. Kalp damar hastalığı olanlar veya kolesterol yüksekliği nedeniyle tedavi görenlerin, bayramda aşırı et tüketiminde uzak durmaları gerekir

Bayramda tuza dikkat

Bayramlarda geleneklere göre hazırlanan yemekleri daha da lezzetlendirmek için tuz kullanımında biraz daha cömert davranılır. Sağlıklı bireylerde yiyecek ve içeceklerle alınan tuz böbrekler aracılığı ile kolaylıkla atılır, dolayısıyla sağlıklı bireylerde tuz tüketimindeki artışın kısa dönemli etkileri hemen hemen yoktur. Ancak tansiyon yüksekliği (hipertansiyon) ve kalp yetmezliği olan kişilerde bu iş böyle olmaz. Alınan tuz hem sağlıklı bireylerdeki kadar hızlı atılmaz, hem de tuzdaki sodyuma karşı özel bir hassasiyet vardır. Tuzlu yemekler sonrası kan basıncı fırlayabilir, kalp yetmezliği yakınmaları olan nefes darlığı, ayaklarda şişme artabilir. Kalp ve tansiyon hastalarının ilaçlarını düzenli şekilde almaları gerekir

Öğün atlamayın

Bayram boyunca genellikle yapılan en büyük hata, gün içinde öğün sıklığına dikkat etmemek oluyor. Buna bağlı olarak da akşam yemek saatinde gecikiliyor ve yemek porsiyonları artırılıyor. Bu nedenle bayramlarda bile günde 4 -5 öğün olacak şekilde bir beslenme planı uygulanmalı. Fazla miktarda ve geç saatlerde yemek yemekten kaçınılmalı

Gıdanın yanı sıra pişirme yöntemine dikkat edin 

Bayramda hem ağız tadınız hem de sağlığınız için besin seçiminde bazı noktalara dikkat etmenizde fayda var. Yemek pişirme yöntemi olarak kızartmalar yerine, ızgara veya haşlamayı tercih edin. Ağır hamur tatlıları, şeker, aşırı yağlı, çok tuzlu, kalori açısından yoğun yiyecekler yerine, sebze ve meyve tüketimine ağırlık verin.

Bırakın kendi yağında pişsin 

Kurban Bayramında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta da sindirimi zor olan etlerin nasıl tüketileceği konusu oluyor. Yeni kesilmiş hayvanların etlerindeki sertlik hem pişirmede hem de sindirimde zorluğa yol açar. Bu nedenle özellikle mide-bağırsak hastalığı olanlar, kurban etlerini hemen değil, buzdolabında birkaç gün beklettikten sonra, haşlama veya ızgarada pişirme yöntemiyle pişirerek tüketmeli. 

Ülkemizde Kurban Bayramında yapılması gelenek haline gelmiş olan kavurma, içine tereyağı ve kuyruk yağı konulmadan, kendi suyu ile kısık ateşte pişirilmeli. Etin içeriğinde bulunan yağ, yemeğin lezzeti için yeterli olduğundan ayrıca yağ eklemeye gerek kalmıyor. Mangal yapılması durumunda ise etlerin kömürleşmemesine, dışı pişen, içi çiğ kalan etlere dikkat edilmeli. Ayrıca yüksek risk taşıyor olmasından dolayı çiğ köfte tüketiminden kaçınılmalı.

Et ile sebzeyi aynı kesme tahtasında kesmeyin

Et hazırlamada kullanılan kesme tahtalarında çiğ sebze ve meyveleri doğrama işlemi yapılmamalı. Çiğ ette bulunan mikroorganizmaların sebze meyvelere geçmesine engel olmak için ayrı tahtalar kullanmak gereklidir. Bunun için pratikte karışıklık olmaması için de farklı renk kesme tahtaları kullanılabilir. 

Pişirme yöntemi olarak, haşlama, fırınlama ve ızgara gibi yöntemler tercih edilmeli, kızartmalardan ve kavurma yönteminden kaçınılmalı. Öğünlerde, etin yanına mutlaka dengeli bir öğün olması için salata ya da zeytinyağlı sebze yemeği ilave edilmeli.

Çocuklara şeker yerine kuruyemiş ikram edin 

Bayram ziyaretlerinde ikram edilen hamur tatlılar, tadımlık miktarlarda yenmeli. Bir sonraki yapacağınız ziyarette yine ikram yapılacağı ve bunun büyük olasılıkla tatlı olacağı unutulmamalı. Bayramda bilinçsizce çikolata ve tatlı tüketilir. Fazla çikolata ve tatlı tüketimi, mide yanması, bağırsak bozuklukları gibi şikâyetlere neden olur. Çikolataya ve şekere alternatif olarak, vitamin ve mineralden zengin ve posa içeriği yüksek olan kuru meyveler, ceviz, fındık gibi kuruyemişler tercih edilebilir.

Örnek Kurban Bayramı menüsü

Sabah
- Şekersiz çay ya da bitki çayı
- Tam buğday ekmek
- 1-2 dilim peynir
- 5-6 adet zeytin ya da 3 parça ceviz
- Domates, salatalık, yeşillik
- Kuru kayısı 

Ara öğün
- 1 orta boy meyve 

Öğle ve akşam
- 1 -2 avuç içi kadar et / tavuk /balık
- Bol salata (yağsız, limonlu ) ya da 1 tabak sebze yemeği
- Tam buğday ekmeği ya da az miktarda pilav ya da makarna
- 1 kase yoğurt

Ara öğün
- Yarım porsiyon sütlü tatlı ya da 1 orta boy meyve

NOT: Yukarıdaki menü sağlıklı bir bireyler için örnek bir listedir. Unutulmamalıdır ki beslenme planı kişiye özeldir.