Hipertansiyon Nedir? Yüksek Tansiyon Belirtileri Nelerdir?

Dünyada en önde gelen ölüm nedenlerinden biri olan hipertansiyon, ülkemizde her 3 kişiden 1 kişide görülüyor. Hastalığın büyük kısmı orta yaş grubunda görülürken, 30 yaş altında görülme oranı ise %12 olarak belirtiliyor. Kadınlarda erkeklere oranla daha az rastlanılan hipertansiyon yıllarca hiç belirti vermeden gizlenebiliyor ve inme, kalp krizi, kalp yetmezliği, kalp ritim bozukluğu, periferik damar hastalığı, aort genişlemesi ile yırtılması ve böbrek yetmezliği gibi hedef organ hasarı oluşturabiliyor.

Hipertansiyon belirtileri nelerdir?

Hipertansiyon sinsi bir hastalık olduğundan fark edilemebilir. Baş ağrısı, ense ağrısı, baş dönmesi, nefes darlığı, çabuk yorulma, çarpıntı, görmede bozukluk, göğüs ağrısı, kulaklarda çınlama, bacaklarda şişlik en sık görülen hipertansiyon belirtileridir. Ancak hastaların bir kısmında yüksek kan basıncına rağmen belirtiler görülmeyebilir.

Hipertansiyon neden olur?

Hipertansiyonun %85-95’i nedeni belli olmayan tansiyon olarak sınıflandırılır. %5-15’i ise bir nedene bağlı olarak ortaya çıkar. Bu nedenin ortadan kaldırılmasıyla tansiyon hastalığı tedavi edilir. Tiroid hastalıkları, böbrek üstü bezinden hormon salgılayan iyi huylu tümörler, böbreğe giden damardaki daralma ve aort damarındaki doğumsal daralma (koarktasyon) en sık görülen sekonder hipertansiyon nedenleridir.

Anne, baba veya kardeşlerinde hipertansiyon bulunan kişilerde hastalığın gelişme riski daha yüksektir. Genetik faktörler, obezite, stres, hareketsiz yaşam tarzı, sigara ve haftada 4-5 kadehten fazla alkol tüketimi hipertansiyona sebep olabilir. Bel çevresinin kadınlarda 88 cm’nin, erkeklerde ise 102 cm’nin üzerinde olması hipertansiyon gelişimi açısından risk oluşturur. Vücut kitle endeksinin 25kg/m2’nin altında olması hastalığa karşı koruma sağlarken, bu oranın üstünde olan kişilerde hipertansiyon riski de artış gösterir. Tüm bunların dışında doğum kontrol hapları ve ağrı kesiciler vücuttaki kan basıncını yükselterek hipertansiyona neden olabilir.

Tansiyon ölçümü nasıl yapılmalıdır?

Kan basıncı ölçülerek, hipertansiyon hastası olup olunmadığı anlaşılabilir. Bu ölçümün uygun şart ve ortamda yapılması gerekiyor. Özellikle son yarım saat içinde kahve, çay, sigara içmemiş olmak, on dakika oturur şekilde dinlenmiş olmak gerekiyor. Bununla birlikte çalışmalar, ofis dışı ambulatuvar kan basıncı ölçümü veya evdeki ölçümlerin ofis ölçümlerine göre hedef organ hasarı ve kardiyavasküler hastalık riskiyle daha kuvvetli ilişki olduğunu gösteriyor.

Ofis ölçümlerinde strese bağlı olarak beyaz önlük hipertansiyonu görülebiliyor. Bu nedenle evdeki ölçümler günlük yaşamdaki kan basıncını daha iyi yansıtması ve çok sayıda ölçüm alınması nedeniyle daha anlamlıdır. Bazı hastalarda da kan basıncı evde yüksek hastane ölçümünde normal çıkabilmekte, bu da maskeli hipertansiyon olarak tanımlanmaktadır.

Tansiyonu ne düşürür?

Hipertansiyona karşı yaşam tarzı değişikliği, tedavinin ve korunmanın temelini oluşturur. Hipertansiyondan korunmak için yapılması gerekenler şunlardır: