Yorgunluk,aşırı sinirlilik, yüksek tansiyon,depresyon,unutkanlık,konsantrasyon bozukluğu,kontrol edilemeyen şişmanlama gibi sorunlarınız varsa; nedeni, sizin farkedemediğiniz uyku apnesi olabilir. Tedavi edilemeyen uyku apnesi 10-20 yıl içinde kalp hastalıkları da dahil olmak üzere yaşamı tehdit eden ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Günümüzde uyku apnesi teknolojinin ışığında geliştirilmiş özel cihaz ve yöntemlerle tedavi edilmektedir.
Bayındır Sağlık Grubu Uyku Bozuklukları Merkezi Göğüs Hastalıkları, Kulak-Burun-Boğaz ve Nöroloji tıp dallarının ortak ve koordineli çalışmaları ile hizmet veren bir tedavi merkezidir.
Niçin Uyuma İhtiyacı Duyarız?
Uyku, sadece günlük yaşamın dışında kalmış bir zaman parçası değil, bedenin kendini yenilediği sağlıklı ve uzun yaşamın temeli olan yaşamsal bir gerekliliktir.
Gereğince alınamayan uyku, insanın kendini gün boyunca yorgun-bitkin ve uykulu hissetmesine neden olur. İşinizin kalitesi, konsantrasyon yeteneğiniz ve insanlarla karşılıklı ilişkileriniz etkilenebilir.
Ne Kadar Uykuya İhtiyacımız Var?
Uyku ihtiyacı kişiden kişiye değişir. 4-5 saatlik uyku ile de zinde uyanan ve gün boyu dinç kalan insanlar olduğu gibi 8 saat uykudan sonra bile uyuma ihtiyacı duyan insanlar vardır. Uyku süresi kişiden kişiye farklı olmakla beraber, genelde sekiz saatlik uyku sağlıklı bir insan için yeterlidir.
İyi Bir Uyku Aldığınızın Başlıca Ölçüsü Nedir?
Sabah dinç uyanmanız ve kendinizi gün içinde zinde hissetmenizdir.
Uyku Apnesinin Belirtileri Nelerdir?
Hayati sağlık sorunlarına neden olabilen uyku apnesinin belirtilerini hastanın kendisinin farkedebilmesi zordur. Hasta genellikle uykudaki anormal durumlardan, eşi ve yakınlarının farketmesiyle haberdar olur.
Düzensiz Solunum
Uyku apnesinin en önemli belirtisi gece uykusu süresinde ani solunum duraklamaları, çok gürültülü horlamalar ve iç çekmelerdir. Bu solunum düzensizlikleri , bir çoğumuzda zaman zaman ortaya çıkan yumuşak, hafif horlamalardan farklıdır. Bu tip horlamalar daha çok sırtüstü uyuma esnasında gerçekleşirken, apne türü horlama her türlü pozisyonda gerçekleşebilir. Apne tipi horlamada hasta, el ve kol hareketleriyle rahatsız bir şekilde uyumaya çalışır.
Uykuda Nefesin Durması
Uykuya dalma, uyanma ve rüya görme sırasında bazı solunum düzensizlikleri hemen herkeste görülebilir. Uyku apneli hastalarda ise sık sık tekrarlanan uzun süreli solunum durmaları olmaktadır. Apneli durumlarda 10 saniyeden başlayan solunum duraklamaları bir dakikadan fazla sürelere kadar devam edebilmektedir. Uykuları boyunca saatte 20, hatta 100 defa tekrarlayan, bir dakikaya varan nefes durmaları ile boğulurcasına mücadele eden kişilere uyku ve oksijen yetersizliğinin büyük sorunlara neden olması kaçınılmazdır.
Uyku Apnesi Şüphesinde Ne Yapılır?
Bahsi geçen belirtilerin birkaçının bulunduğu bir kişide uyku apnesi olabileceği düşünülse de, benzer şikayetlere neden olan farklı birçok uyku bozukluğu hastalığı vardır.
Uyku apnesinin kesin teşhisi ve şiddetinin ölçülebilmesi için uyku laboratuvarlarında “Poligrafik Tetkik” adı verilen incelemeler yapılması gerekmektedir. Uyku sırasında bir çok parametrenin kaydedildiği “Poligrafik Tetkik”, beyin bölgelerinin aktiviteleri, uykunun yapısı ve uyku bozuklukları hakkında en sağlıklı bilgileri veren modern bir laboratuvar yöntemidir.
Bu yöntemle, solunum hareketleri,uykuda oksijenlenme, kalp ritmi ve EKG kayıtları yapılarak bunların beden fonksiyonları üzerindeki etkileri incelenir.
Kimlerin Tedaviye İhtiyacı Vardır?
Uyku testlerinden sonra elde edilen bilgiler değerlendirilerek uyku apnesinin gerçekten tedaviye ihtiyaç gösterip göstermediğine karar verilir.
Günlük aktiviteler sırasında özellikle araba kullanırken uyuklamalar, iş kazalarında yol açabilecek durumlar söz konusu ise, uyku apnesi ile ilişkili kalp yetmezliği veya oksijen saturasyonunda çok büyük düşüşler tespit edildiği takdirde vakit geçirmeksizin tedaviye başlanması gerekir. Ayrıca; aşırı yorgun, uyku apnesine bağlı yüksek tansiyonlu, düzensiz kalp atışları olan kişilerde veya 40’ın üzerinde apne sayısı tespit edilenlerde de tedaviye gerek vardır.
Tedavi
Uyku apnesinin teşhisinden sonra hastanın bir Kulak-Burun-Boğaz uzmanının kontrolünden geçmesi gerekmektedir. Konu ile ilgili anatomik bozukluklar varsa düzeltilmelidir.
Uyku apnesinin cerrahi veya ilaçla tedavisi yoktur. Uyku apnesinin en etkili tedavisi CPAP (Continious Positive Airway Pressure) cihazı kullanılarak yapılmaktadır.
Bu cihazın kullanılmasındaki amaç hastaya devamlı hava basıncı uygulamasıyla uyku sırasında kapanan üst solunum yollarını açık tutmaktır. CPAP cihazı hastanın burnuna yerleştirilen, yumuşak silikon bir maske ve bunu cihaza birleştiren hortumdan ibarettir. Cihazın olumlu etkisi bir kaç gün içinde görülür.
Yorgunluk ve uyuklama gibi belirtiler kaybolur; hastanın günlük aktivitesi ve canlılığı artar. Horlamalar kesilir. Artan dinamizm şişman hastaların zayıflamasını ve sağlıklı kilolara ulaşmasını sağlar.
Uyku Apnesi Tedavi Edilmezse Aşağıdaki Sorunlar Ortaya Çıkabilir;
- Düzensiz Kalp Atışları
- Kalp Büyümesi
- Kalp Krizi Riskinin Artması
- Yüksek Tansiyon
- Aşırı Yorgunluk ve Gündüz Uyuklamaları
- Trafik Kazaları (Direksiyonda Uyku Gelmesi)
- Cinsel Arzunun Azalması ve İktidarsızlık
- Kontrol Edilemeyen Şişmanlık ( zayıf ve normal kilolarda olan insanlarda da uyku apnesi görülebilir)
- Aşırı Sinir, Depresyon, Canlılığın Kaybolması
- Uykuda Ölüm
Uyku Laboratuvarında Neler Yapılıyor?
Uyku esnasında aktiviteler (beyin dalgaları, kas hareketleri ve göz hareketleri, ağız ve burundan solunum, horlama, kalp hızı ve ritmi, bacak hareketleri) elektrot adı verilen küçük altın disklerin başa ve cilde yapıştırılmasıyla kaydedilir. Bu elektrotlar hiçbir batırma, acı verme işlemi yapılmadan sadece yapıştırılır. Hastada elektrikle ilgili hiçbir temas olmaz. Solunum hareketlerini ölçmek için göğüse ve karın çevresine elastik bantlar koyulur. Bunların hiçbiri acı veren ya da rahatsız edici işlemler değildir.
Uyku Laboratuvarında Nasıl Uyunur?
Uyku merkezimizde, yatak odası, hastanın ev ortamını aratmayacak görünüşte, banyosu ve tuvaleti içinde, televizyon, minibarı olan konforlu bir otel odası şeklinde hazırlanmıştır. Teknik aletler ve uyku teknisyeni ayrı bir odada bulunur. Uyku teknisyeni sizi devamlı izleyecektir, odanızdan kendisiyle konuşabilir rahatlıkla sağa ve sola dönebilir ve tuvalete kalkabilirsiniz.
Gece boyunca uyku sırasındaki beyin dalgaları ve vücut fonsiyonları yandaki odada teknisyen tarafından kaydedilip ölçülecektir.
Uyku Testinden Sonra Neler Yapılır?
Doktorunuz, testten sonra bütün gece kaydedilen ölçümleri inceleyip değerlendirecektir. Eğer uyku bozukluğu bulunursa, gereken tedavi uygulanacaktır. Test sonuçlarını ve planlanan tedaviyi tam anlamanız için doktorunuzla yüz yüze görüşmeniz en iyisidir.