Vajinal Enfeksiyon Nedir? Vajinal Enfeksiyon Belirtileri

Uzun süreli antibiyotik kullanımından hatalı hijyen uygulamalarına kadar birçok etken vajinanın doğal ortamını bozarak enfeksiyonların oluşumuna fırsat tanıyor. Oysa bunlardan korunmak da kurtulmak da çok kolay…

Vajinanın doğal ortamında baskın olarak bulunan laktobasiller iyi huylu ev sahipleridir. Sayıca baskın olan bu mikroorganizmalar belli oranda asidik bir ortam oluşturarak diğer hastalık yapan mikroorganizmaların enfeksiyon yapmasına izin vermezler. Ancak vajinanın bu doğal ortamı gebelik, sık sık vajinal duş yapılması, antibiyotik kullanımı, genel bağışıklık sisteminin düşmesi, kokulu tampon, vajinal sprey kullanımı gibi nedenlerle bozulduğunda enfeksiyonlara fırsat yaratılmış olur.

Vajinal enfeksiyonlar hastada yoğun akıntı, kaşıntı, kötü koku, ağrılı cinsel ilişki ve idrar yaparken yanma gibi şikâyetlerle kendini belli eder. Tedavinin ise enfeksiyonu ortaya çıkaran etkene bağlı olarak planlanması gerekir. Enfeksiyonun tipini ortaya çıkan şikayetlere bakarak anlamak mümkün olur. Mantar enfeksiyonları genellikle kaşıntı, beyaz renkli, süt kesiği ya da peynir kırığı gibi akıntılarla kendini belli ederken, bakteri kaynaklı enfeksiyonlar daha çok sarı-yeşil veya grimsi akıntılarla ve özellikle cinsel ilişki sonrası ya da adet dönemlerinde artan kötü kokuyla anlaşılıyor.

Muayene sırasında akıntı karakterini değerlendirirken, vajinanın ve rahim ağzının görüntüsü de enfeksiyonu ortaya çıkaran etken hakkında bilgi verir. Birden fazla etkenin olduğunun düşünüldüğü ya da muayene ile etkenin türünün anlaşılamadığı durumlarda ise alınan örneklerin kültürü ve mikroskobik incelemesi yapılıyor.

Bakteriyel vajinoz nedir?
En sık rastlanan vajinal enfeksiyon ‘bakteriyel vajinoz’ olarak tanımlanmaktadır. Normalde baskın olmayan ancak çeşitli sebeplerle oranları değişen mikroorganizmaların çoğalmasıyla ortaya çıkan bu tabloda kötü kokulu beyaz veya grimsi bir akıntı, ilişki sonrasında kötü koku miktarında artış, adet dönemlerinde bu şikâyetlerin artması gibi belirtiler ortaya çıkıyor. Muayene sırasında potasyum hidroksit gibi sıvılarla vajinal akıntıdan alınan örneklerin incelenmesiyle bakteriyel vajinoz ortaya konulabiliyor ve buna göre tedavi planlanıyor. Bakteriyel vajinozda etken maddesi metronidazol olan antibiyotiklerden yararlanılıyor ve tedaviler bir hafta sürebiliyor.

Dirençli vakalarda periyodik tedavi
Kadınlarda sık rastlanan diğer bir vajinal enfeksiyon, kandida türü mantarlar oluyor. Kadınların yüzde 75’i hayatında bir kere mantar enfeksiyonu geçiriyor, yüzde 50’si bu durumla birden fazla kez karşılaşıyor. Mantar enfeksiyonun tedavisinde anti-mikotik ilaçlar kullanılıyor. Bazı hastalarda dirençli mikroorganizmalar gelişebiliyor ve bu durumda mantarın türünü tespit etmek, tedaviyi buna göre yönlendirmek gerekiyor. Dirençli vakalarda ve sık tekrarlayan enfeksiyonlarda ise periyodik tedaviler uygulanması gerekiyor.

Bu hatayı yapmayın 
Vajinal enfeksiyonların tedavisinde en sık yapılan hata, tedaviyi yarım bırakmak oluyor. Şikâyetlerinin yok olması üzerine önerilen doz ve süreyi tamamlamadan tedaviyi bırakanlarda enfeksiyonlar tekrar ediyor. İkinci tedavide aynı ilaçlardan yararlanmak mümkün olmayabiliyor.

Parazitler de görülüyor
Sık rastlanan bir diğer enfeksiyon ise ‘trikomalazi’ denilen parazitler oluyor. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar kategorisinde de değerlendirilen bu parazit daha çok sarı-yeşil, köpüklü akıntı yapıyor, vajina duvarında veya rahim ağzında küçük kanamalara neden olabiliyor. Cinsel ilişki sırasında ağrı, zorlanma veya yanma gibi şikayetlerle başvuran hastada akıntı örneğinde enfeksiyon etkeni olan parazitin görülmesi tanıyı kuvvetlendirebiliyor. Tedavisi ise yine uygun antibiyotik kullanımı.

Havasız ve nemli bırakmayın
Vajina doğal yapısı sayesinde sıvıların içeri girmesini engellese de havuzlarda fazla kullanılan kimyasallar vajinanın doğal ortamını bozabiliyor. Bunun yanı sıra uzun süreli ıslak mayo ile dolaşmak da sıkıntıya yol açıyor. Ortak tuvalet kullanımı da bazen enfeksiyonların ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Doğal ortamın korunması için vajinanın havasız ve ıslak kalmaması gerekiyor.  Pamuklu iç çamaşırı kullanılması ve günlük ped kullanılıyorsa sık değiştirilmesi ise önem taşıyor.

Eş tedavisi de gerekebiliyor. 
Vajinanın doğal florasını bozan etkenlerden biri de birden fazla partner ile beraber olmak, oral ya da makattan ilişki kurmak. Bu durumlar enfeksiyon riskini artırabiliyor. Bakteriyel ve parazitik enfeksiyonlarda ve bazen sık tekrarlayan enfeksiyonlarda eşin de tedavi edilmesi öneriliyor. Erkeklerin herhangi bir şikâyetleri olmaması nedeniyle tedaviyi reddedebiliyorlar ancak erkeğin de tedavi olması tedaviyi kalıcı hale getiriyor ve süresini kısaltıyor.

Uzm. Dr. Burçin Demirel
Bayındır Levent Tıp Merkezi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı