Ertesi Gün Hapı Nedir? Ne Zaman Kullanılır ve Ne İşe Yarar?

Ertesi gün hapı acil bir doğum kontrol yöntemidir. Korunmasız cinsel ilişkiden sonra gebelik riskini azaltır ancak başlamış bir hamileliği bitirmez. Ertesi gün hapları, temel bir doğum kontrol yöntemi olmadığından seyrek kullanım için tasarlanmış ilaçlardır.

Ertesi gün hapı ne zaman kullanılır?

Ertesi gün hapı, korunmasız cinsel ilişkiye girildiğinde, cinsel saldırıya uğranıldığında ya da aşağıda sıralanan doğum kontrol yöntemlerinin başarısız olduğu durumlarda kullanılır. 

• Cinsel ilişki esnasında prezervatifin yırtılması ya da kayması,
• Hem östrojen hem de progestin içeren doğum kontrol haplarının iki veya daha fazla gün üst üste alınmasının unutulması,
• Sadece progestin içeren doğum kontrol hapının (mini pill) üç saatten fazla geç alınması,
• Depo-medroksiprogesteron asetat (üç aylık iğne) enjeksiyonu için iki haftadan fazla geç kalınması,
• Rahim içi aracın (spiral) yanlışlıkla çıkması.

Maksimum etkinlik için, cinsel ilişkiden sonra mümkün olan en kısa sürede ertesi gün hapı alınmalıdır.

Ertesi gün hapı ne işe yarar?

Ertesi gün hapları, yerleşmiş bir gebeliği sona erdirmez. Öncelikli olarak yumurtlamayı geciktirerek veya önleyerek çalışır. Ertesi gün hapı, korunmasız cinsel ilişkiden sonra gebeliği önlemek için etkili bir seçenektir ancak diğer doğum kontrol yöntemleri kadar etkili değildir ve rutin kullanım için önerilmez. Ayrıca ertesi gün hapı doğru kullanımda bile başarısız olabilir ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara karşı koruma sağlamaz. Fazla kilolu veya obez olunması durumunda, ertesi gün hapının hamileliği önlemede fazla kilolu olmayan kadınlar kadar etkili olmayacağına dair bazı çalışmalar vardır.

Ertesi gün hapı yan etkileri

• Mide bulantısı ya da kusma
• Baş dönmesi
• Halsizlik
• Memelerde hassasiyet
• Ara kanama veya lekelenme
• Karın ağrısı veya krampları

Ertesi gün hapı zararları

Ertesi gün hapı herkes için uygun değildir. Ertesi gün hapının herhangi bir bileşenine alerji bulunuyorsa ya da ertesi gün hapının etkinliğini azaltabilecek barbitüratlar (bazı epilepsi ilaçlarında mevcuttur) veya sarı kantaron içeren takviyeler alınıyorsa ertesi gün hapı kullanılmamalıdır:

Ertesi gün hapı adet geciktirir mi?

Ertesi gün hapı kullanmak adeti bir haftaya kadar geciktirebilir. Ertesi gün hapı alındıktan sonra üç ile dört hafta içinde adet görülmezse, hamilelik testi yapılmalıdır. Bir haftadan uzun süren kanama veya lekelenme olması durumunda veya ertesi gün hapı alındıktan üç ile beş hafta sonra şiddetli alt karın ağrısı yaşanırsa, kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurulması gerekir. 

Uzm. Dr. Esra Oben Tutar
Bayındır Söğütözü Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı