Burun tamponu nedir? Burun tamponu nasıl kullanılır?

Burun tamponu nedir?

Burun tamponu, burun ameliyatlarından sonra veya burun kanamalarının tedavisi için, burun içine yerleştirdiğimiz steril, tek kullanımlık tıbbi malzemelerin genel adıdır. Eriyen veya erimeyip çıkarılması gereken, burnu tıkayan veya nefes almaya izin veren bir çok tipi vardır.

Burun ameliyatlarında tampon neden konulur?

Bu soruyu cevaplamak için öncelikle bir miktar anatomiyi bilmek gerekir. Burun orta perdesi(septum) büyük oranda kıkırdak ve bir miktar da kemikten oluşur. Kemik, kendi kan damarlarına sahip olsa da kıkırdak dokunun içinde kan damarı bulunmaz. Kıkırdak, oksijenlenebilmek için kıkırdak zarındaki (perikondrium) kan dolaşımına muhtaçtır. Septoplasti veya rinoplasti gibi burun ameliyatlarında sıklıkla burun orta perdesinin her iki yanındaki perikondrium kaldırıldığı için ameliyatın sonunda bu örtülerin yerine yatırılması ve kıkırdak ile düzgün temasının sağlanması gereklidir. Ayrıca tampon yerleştirilmesi sızıntı şeklindeki kanamaların azaltılmasına ve yan duvarlardaki konkalar ile ortadaki perde arasında yapışıklıkların önlenmesine de yardımcı olur.

Burun tamponları kaç gün içeride tutulur?

Burun ameliyatı sonrasında sızıntıların durması, erken dönem şişliklerinin düzelmeye başlaması için genellikle birkaç gün yeterlidir. Bazı durumlarda burun tamponunun bir hafta kadar yerinde tutulması gerekebilse de tamponlar sıklıkla 2-3 gün sonra çıkarılmaktadır. Ancak o süreçte burnun tamamen tıkalı olacağını düşünmemek gerekir. Hava kanalları olan burun tamponları burundan bir miktar nefes alamaya izin verdiği için daha iyi hasta konforu ve hayat kalitesi sağlayabilmektedir. Dolayısıyla hastalar kendilerini yormadan günlük aktivitelerine devam edebilmektedir.

Burun tamponu ağrılı mıdır? Çıkarılması zor mudur?

Tampon çıkarılması konusunda endişelenmeye hiç gerek yok. Eskiden kullanılan ve eldiven parmağı içine gazlı bez doldurularak hazırlanan baskılı tamponlar bir miktar ağrıya sebep oluyordu. Burun içine sıkıca oturan bu tamponlar çıkarılırken ağrıya ve tansiyon düşmesine bağlı bayılmalara sebep olabiliyordu. Zaten bu yüzden artık tercih edilmiyorlar.

Artık burun ameliyatlarında silikondan yapılmış, septuma bakan yüzü düz, diğer yüzünde burundan nefes almaya izin veren hava kanallarına sahip tamponlar kullanılmaktadır. Bu tamponlar ameliyatın sonunda antibiyotikli kreme bulanarak, yerlerine yerleştirip tek bir dikişle geriye kaçmayacak şekilde sabitlenmektedir. Hastalara da ilk günden başlayarak sık sık burun yıkaması önerilmektedir. Böylece hem tamponun hava kanalları içinde kan pıhtısı birikmesi önlenmiş oluyor hem de poliklinikte tek bir dikiş kesilerek kolayca çıkarılabiliyor. Tamponlar çıkarıldığı zaman da burun muhtemelen daha önce hiç almadığı kadar rahat nefes almaya başlıyor.

Burun tamponu çıktıktan sonra hastaları nasıl bir süreç bekler?

Tamponlar ön planda septum için konmaktadır. Tamponlar çıkarıldıktan sonra septumda belirgin bir kanama veya kabuklanma beklenmemektedir. Tamponlar çıktıktan sonraki süreci belirleyen büyük oranda septoplasti dışında yapılan işlemlerdir. Konkalara da müdahale edildiyse 3-4 hafta boyunca sık burun yıkama, nemlendirici spreylerin kullanılması ve belli aralıklarla da kabuk temizlenmesi gerekecektir. Eğer burnun kemik çatısına müdahale edilen bir cerrahi (rinoplasti) yapıldıysa belirgin bir ağrı olmasa da burundaki şişliklerin oturması haftalar hatta aylar alacaktır.

Doç. Dr. Onur Ergün
Bayındır İçerenköy Hastanesi Kulak, Burun, Boğaz, Baş ve Boyun Cerrahisi Uzmanı