Burun Eti Nedir? Burun Eti Tıkanıklığın Sebebi Midir?

Burun etleri (konkalar) nelerdir? Görevleri nelerdir?

Burun eti olarak da bilinen konkalar burun boşluklarımızın yan yüzlerinde bulunan yapılardır. Hava akışını etkileyerek, havayı yönlendirerek, yüzey alanını arttırarak havanın ısıtılması, nemlendirilmesi, temizlenmesi, koku alınması veya bazı havayolu reflekslerinin oluşması gibi önemli fonksiyonlara hizmet ederler. Burun etlerinin içinde ona şekil veren bir kemik ve kemiğin her iki tarafında kalın bir yumuşak doku ve mukoza katmanı vardır. Kemik kısım boy uzaması döneminde son şeklini aldıktan sonra bu kemiğin açısı ve kalınlığı değişmez. Yumuşak doku içinde bol miktarda salgı bezi ve kan damarı bulunur. Bu kısım soğuk algınlığı veya alerji gibi durumlarda yaşadığımız gibi şişebilir, salgı miktarını arttırabilir veya adaptasyon gösterebilir.

Burun eti tıkanıklığın sebebi mi?

Burun etlerinde şişlik görülen hastalarda asıl suçlunun burun etini şişiren başka bir patoloji olduğunu unutmamak gerekir. Altta yatan durum üst solunum yolu enfeksiyonları veya sinüzit gibi enfeksiyöz bir durum veya alerji olabilir. Elbette öncelik medikal tedavi ile bu sorunun düzeltilmeye çalışılmasıdır. Eğer altta yatan durum farkedilmez ve sorunun doğrudan burun etinin büyük oluşu zannedilerek burun eti küçültmeye çalışılırsa dokuda gelişen refleks cevapla konka aylar içinde eski haline kavuşur.

Burun orta perdesinde eğrilik yani septum deviyasyonu olan durumlarda hava akışının eğrilik nedeniyle türbülan hale gelmemesi ve tüm havanın bir taraftan akıp diğer tarafın devre dışı kalmaması için konkalar duruma adapte olur. Bu faydalı adaptasyon burun içinde eğrilik olan çok sayıda insanın belirgin burun tıkanıklığı yaşamamasını sağlar. Ancak burun tıkanıklığı nedeniyle burun orta perdesindeki eğrilik düzeltiliyorsa konka kemiği yeni duruma göre kendi açısını değiştiremeyeceği için ameliyatta ona da müdahale edilmesi gerekir. Eğer bu müdahale yapılmazsa burun eti bizim yüzümüzden burun tıkanıklığı sebebi haline gelebilir.

Hangi hastalara burun eti cerrahisi uygulanıyor?

Burun tıkanıklığı nedeniyle yapılan ameliyatların çoğunda şu veya bu sebeple burun etlerine müdahale etmek durumunda kalınıyor. Bu müdahalede burun etinin hem kemiğine hem de yumuşak dokusuna yönelik işlemler uygulanıyor. 

Burun tıkanıklığı ve burun eti şişliğine sebep olan durumun allerji olduğu bilinen ama yıl boyu şiddetli semptomlar yaşayan, ilaçların yetersiz kaldığı hastalarda burun akıntısı, gıdıklanması veya hapşırık gibi semptomlarının düzelmeyeceğinin bilincinde olarak burun tıkanıklığının azaltılması ve alerji tedavisine destek olmak için burun etlerinin küçültülmesi son derece yararlı bulunur.

Burun etlerinin yumuşak dokusunu küçültmek için dokuyu diğer yöntemler kadar yüksek sıcaklığa çıkarmayan ve mukozayı mümkün olduğunca koruyan modern bir yöntem olan  coblator cihazı tercih edilir.

Coblator ile Burun Eti Küçültme Nedir?

Coblator, burun etlerinin yumuşak dokusu içine verilmiş tuzlu suyu radyo frekansı ile plazmaya çevirerek protein koagulasyonu ve parçalanması sağlayan ileri teknoloji bir cihazdır. İsmi “cold-ablation”ın kısaltmasıdır. Lokal veya genel anestezi altında uygulanabilir. Burun eti içine serum fizyolojik verildikten sonra coblator’ün iğneye benzer ucu konka içine boylu boyunca yerleştirilir. Belli aralarla uygulama yapılarak konka boyunca etki hedeflenir. Her bir konka da 3-4 farklı hatta işlem tekrarlanır. Toplam süre 10-15 dakikadır. Cihaz ucunun sıcaklığı 60-80 derece arasında kaldığı için mukozada hasar çok daha az olur.

Karşılaştırma açısından benzer amaçla kullanılabilecek bipolar koterizasyonda cihaz ucu sıcaklığı 400oC, monoplar koterizasyonda 800 ^oC olmaktadır. Hatta; diğer yöntemlerde işlem sırasında dokunun bazı noktalarda yanmasına bağlı duman oluşumu görülürken iyi uygunmış coblator uygulamasında bu görülmemelidir. Burun eti mukozasının korunması da ağrı ve kanamanın önlenmesine ve iyileşme sürecinde kabuklanmanın  mümkün olduğunca azaltılmasına yardımcı olur.

İyileşme Süreci Nasıldır?

İşlem sonrası 24 saat burunda kanlı akıntı görülebilir. İlk hafta burun içinde hafif tıkanıklık, doluluk hissi olabilir. Sıklıkla septoplasti veya rinoplasti gibi bir işlem yapıldığı için zaten bu dönem burun içinde tamponların olduğu günlere denk gelir. Erken dönemdeki şişlikler birinci haftadan sonra hızla azalmaya başlar ve 3-4 hafta içinde burun etlerinin küçülme ve iyileşme süreci tamamlanır. Hastalara bir ay burun yıkama ve ardından nemlendirici sprey önerilir. 7-10 gün aralıklarla da kontrole çağırılır. Kontrollerde kabuk varsa temizlenir. Genellikle 3. kontrolden sonrası gerekmez ve uzun vadede doğru hastada çok yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır.

Doç. Dr. Onur Ergün
Bayındır İçerenköy Hastanesi Kulak, Burun, Boğaz, Baş ve Boyun Cerrahisi Uzmanı